ଆପଣ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆମ Website କୁ ସ୍ୱାଗତ, ଆଜି ଆମେ ଜାଣିବା – ଆଇପିଓ କଣ, What is IPO in Odia

ଆଇପିଓ କଣ | What is IPO in Odia | ଜାଣିବା IPO ବିଷୟରେ ସବୁକିଛି |

ଷ୍ଟକ ମାର୍କେଟରେ ଆଇପିଓ (Initial Public Offering) ସମ୍ବନ୍ଧରେ ସମସ୍ତ ତଥ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଅଟେ। ଆଇପିଓ ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହା ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ ବେସରକାରୀ କମ୍ପାନୀ ( Private Company ) ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କୁ ନିଜର ଶେୟାର ବିକ୍ରି କରି ପାରେ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଏହା ଏକ ପବ୍ଲିକ ଲିଷ୍ଟେଡ କମ୍ପାନୀରେ ପରିଣତ ହୁଏ। ଏହା କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ମୂଲଧନ ସଂଗ୍ରହ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଏବଂ ବିନିଯୋଗକାରୀମାନଙ୍କୁ କମ୍ପାନୀର ଅଂଶୀଦାର ହେବାର ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରେ।

ଆଇପିଓ କଣ | What is IPO in Odia |

ଆଇପିଓ ହେଉଛି ଏକ କମ୍ପାନୀର ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଷ୍ଟକ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ( Stock Market ), ଯେପରିକି BSE କିମ୍ବା NSE ମାଧ୍ୟମରେ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କୁ ଶେୟାର ବିକ୍ରି କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା। ଏହା ଦ୍ୱାରା କମ୍ପାନୀ ମୂଲଧନ ସଂଗ୍ରହ କରେ, ଯାହା ବ୍ୟବସାୟ ବିସ୍ତାର, ଋଣ ପରିଶୋଧ, ଗବେଷଣା ଓ ଉନ୍ନୟନ, କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆର୍ଥିକ ଆବଶ୍ୟକତା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ।

ଗୋଟେ Private Limited କମ୍ପାନୀ ଥିବା ସମୟରେ, Company ବହୁତ ଋଣ ମଧ୍ୟ କରିଥାଏ ଯାହାକୁ Repay କରିବା ଏବଂ କମ୍ପାନୀ ର ବଢୁଥିବା Demand ପାଇଁ ନୂଆ ଅର୍ଥ ର ପୂର୍ତ୍ତି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କମ୍ପାନୀ ମାନେ Stock ମାର୍କେଟ କୁ ଆସିଥାନ୍ତି IPO ମାଧ୍ୟମରେ |

ଆଇପିଓର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ( Intention of IPO )

ମୂଲଧନ ସଂଗ୍ରହ: କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ନୂଆ ପ୍ରକଳ୍ପ, ବ୍ୟବସାୟ ବିସ୍ତାର, କିମ୍ବା ଉତ୍ପାଦ ଉନ୍ନୟନ ପାଇଁ ମୂଲଧନ ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତି।
ଋଣ ପରିଶୋଧ: ଆଇପିଓରୁ ସଂଗୃହୀତ ଅର୍ଥ କମ୍ପାନୀର ପୂର୍ବ ଋଣ ପରିଶୋଧ କରିବାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ।
ବ୍ରାଣ୍ଡ ମୂଲ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି: ପବ୍ଲିକ ଲିଷ୍ଟେଡ କମ୍ପାନୀ ହେବା ଦ୍ୱାରା କମ୍ପାନୀର ଖ୍ୟାତି ଓ ବିଶ୍ୱାସଯୋଗ୍ୟତା ବୃଦ୍ଧି ପାଏ।

ପୂର୍ବ ବିନିଯୋଗକାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ନିର୍ଗମନ: ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବିନିଯୋଗକାରୀ, ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା, କିମ୍ବା କର୍ମଚାରୀମାନେ ନିଜ ଶେୟାର ବିକ୍ରି କରି ଲାଭ ଅର୍ଜନ କରିପାରନ୍ତି। ଯଦି ସେମାନେ ଆଉ ଆଗକୁ Invested ରହିବାପାଇଁ ନାଚାହାଁନ୍ତି ତେବେ ସେମାନେ ଏଇ IPO ରେ Exit ନେଇ ପାରିବେ |
ଲିକ୍ୱିଡିଟି: ଶେୟାର ଷ୍ଟକ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜରେ ଲିଷ୍ଟ ହେବା ଦ୍ୱାରା ବିନିଯୋଗକାରୀମାନେ ସହଜରେ ଶେୟାର କିଣିବା ଓ ବିକ୍ରି କରିପାରନ୍ତି।

ଆଇପିଓର ପ୍ରକାର ( Types of IPO )

ଫିକ୍ସଡ ପ୍ରାଇସ ଇସ୍ୟୁ ( Fixed Price Issue ) : କମ୍ପାନୀ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମୂଲ୍ୟରେ ଶେୟାର ଅଫର କରେ। ବିନିଯୋଗକାରୀମାନେ ସେହି ମୂଲ୍ୟରେ ଶେୟାର ପାଇଁ ଆବେଦନ କରନ୍ତି।
ବୁକ ବିଲ୍ଡିଂ ଇସ୍ୟୁ ( Book Building Issue ) : କମ୍ପାନୀ ଏକ ମୂଲ୍ୟ ବ୍ୟାଣ୍ଡ (ଯେପରିକି ₹200-₹220) ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରେ, ଏବଂ ବିନିଯୋଗକାରୀମାନେ ସେହି ବ୍ୟାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ବିଡ କରନ୍ତି। ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ମୂଲ୍ୟ ବିଡ ଆଧାରରେ ନିର୍ଧାରିତ ହୁଏ।

ଅଫର ଫର ସେଲ ( Offer For Sale ) : ପୂର୍ବ ଶେୟାରହୋଲ୍ଡରମାନେ ନିଜ ଶେୟାର ବିକ୍ରି କରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ କମ୍ପାନୀ ନୂଆ ଶେୟାର ଇସ୍ୟୁ କରେ ନାହିଁ।
ଫଲୋ-ଅନ ପବ୍ଲିକ ଅଫର ( Follow On Public Offer ) : ଏକ ପବ୍ଲିକ ଲିଷ୍ଟେଡ କମ୍ପାନୀ ଅଧିକ ଶେୟାର ଇସ୍ୟୁ କରି ମୂଲଧନ ସଂଗ୍ରହ କରେ।

ଆଇପିଓର ପ୍ରକ୍ରିୟା ( Process of IPO )

ପ୍ରସ୍ତୁତି: କମ୍ପାନୀ ଇନଭେଷ୍ଟମେଣ୍ଟ ବ୍ୟାଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତ କରେ ଯେଉଁମାନେ ଶେୟାର ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଧାରଣ, ନିୟାମକ ଆବଶ୍ୟକତା, ଏବଂ ବିପଣନ ଦାୟିତ୍ୱ ନିର୍ବାହ କରନ୍ତି।
ଡ୍ରାଫ୍ଟ ରେଡ ହେରିଂ ପ୍ରୋସପେକ୍ଟସ (DRHP) ଦାଖଲ: କମ୍ପାନୀ SEBI (ସିକ୍ୟୁରିଟିଜ ଆଣ୍ଡ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜ ବୋର୍ଡ ଅଫ ଇଣ୍ଡିଆ) ନିକଟରେ DRHP ଦାଖଲ କରେ, ଯେଉଁଥିରେ କମ୍ପାନୀର ଆର୍ଥିକ ତଥ୍ୟ, ବ୍ୟବସାୟ ମଡେଲ, ଜୋଖିମ, ଏବଂ ଆଇପିଓର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ ଥାଏ।

ଏଠି ଆପଣମାନେ ଜାଣିରଖିବା ଦରକାର SEBI ହେଲେ ଭାରତୀୟ Stock Market Regulator | ଯୋଉ ସଂସ୍ଥା IPO ର ସବୁ Process ସମ୍ପୂର୍ଣ Detail ରେ Check କରି ନିର୍ଧାରିତ କରିଥାନ୍ତି | ଯଦି Company IPO Apply ସମୟରେ ଉପଯୁକ୍ତ ନଥାଏ କିମ୍ବା SEBI, ନିର୍ଧାରିତ କମ୍ପାନୀ ବିଷୟରେ କିଛି ଭି ଭୁଲ ତଥ୍ୟ ପାନ୍ତି ତେବେ IPO ଅପ୍ପଲିକେସନ କିଛି ଦିନ ପାଇଁ କିମ୍ବା ସମ୍ପୂର୍ଣ ଭାବରେ Cancel ଭି ହୋଇଥାଏ |

SEBI ଅନୁମୋଦନ: SEBI ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ ପରୀକ୍ଷା କରେ ଏବଂ ଅନୁମୋଦନ ପ୍ରଦାନ କରେ।
ବିପଣନ (ରୋଡଶୋ): କମ୍ପାନୀ ଏବଂ ଇନଭେଷ୍ଟମେଣ୍ଟ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ବିନିଯୋଗକାରୀମାନଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ରୋଡଶୋ ଆୟୋଜନ କରନ୍ତି।
ସବସ୍କ୍ରିପସନ ପିରିୟଡ: ଆଇପିଓ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିନ (ସାଧାରଣତଃ 3-5 ଦିନ) ପାଇଁ ଖୋଲା ରହେ, ଯେଉଁଥିରେ Investors ଶେୟାର ପାଇଁ ଆବେଦନ କରନ୍ତି।

ଆବଣ୍ଟନ: ସବସ୍କ୍ରିପସନ ଶେଷ ହେବା ପରେ, ଶେୟାର ବିନିଯୋଗକାରୀମାନଙ୍କୁ SEBI ନିୟମ ଅନୁସାରେ ଆବଣ୍ଟିତ ହୁଏ।
ଲିଷ୍ଟିଂ: ଶେୟାର ଷ୍ଟକ ଏକ୍ସଚେଞ୍ଜରେ ଲିଷ୍ଟ ହୁଏ, ଏଣ୍ଡ Investors ମାନେ ଶେୟାର କିଣିବିକ୍ରୀ କରିପାରନ୍ତି |

IPO ରେ କେଉଁ ମାନେ ଟଙ୍କା Invest କରିପାରିବେ

ସାଧାରଣ ଲୋକ ବା Retail Trader, ଯିଏ କି 2ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ Invest କରିପାରିବେ

ଖାସ କରି IPO ଇନଭେଷ୍ଟମେଣ୍ଟ ରେ ବିଭିନ୍ନ Category of Investors ଥାନ୍ତି | ଆପଣମାନେ ନିର୍ଧାରିତ Stock Broker ର ପ୍ଲାଟଫର୍ମ Visit କରି IPO Apply Date ଠାରୁ ନେଇ Subscription ପାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ Check କରିପାରିବେ | ଭାରତୀୟ Stock ମାର୍କେଟ ରେ କିଛି Broker ଙ୍କ ଉଦାହରଣ – Zerodha, Angel One, Upstox, Motilal Oswal etc |

Institutional Investors: ମୁଚୁଆଳ ଫାଣ୍ଡ, Pension ଫାଣ୍ଡ, ଇତ୍ୟାଦି.
Qualified Institutional Buyers (QIBs): ବଡ଼ ଆର୍ଥିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ.
Anchor Investor: ଯେଉଁମାନଙ୍କୁ IPO ପୂର୍ବରୁ ଶେୟାର ବଣ୍ଟା ଯାଇଥାଏ

ପଢନ୍ତୁ ଏବେ- ଜଣେ ସାଧାରଣ ବ୍ୟକ୍ତି Stock Market Trading କେମିତି ଆରମ୍ଭ କରିବେ ?

Disclaimer: This article is only meant for educational purposes. Make careful decisions when investing in the stock market or IPO. Mr. Sudhansu Sekhar Panda is a market professional and a SEBI-registered Research Analyst, who always tries to educate investors and traders in the right manner, so that they can learn the stock market in a deep and meaningful way. Registration granted by SEBI, membership of a SEBI-recognized supervisory body ( if any ), and certification from NISM in no way guarantee performance of the intermediary or provide any assurance of returns to investors. We are Bluemoon Research & Financial Services ( SEBI Registered Research Analyst, Regd No- INH000016135 ).